আজি মই এনে এক গ্ৰহৰ বিষয়ে কবলৈ গৈ আছো য’ত কঠোৰ জলবায়ু আছে। য’ত সুন্দৰ আৰু হৃদয়বিদাৰক দৃশ্য আছে। আৰু য’ত সদায় কিবা নহয় কিবা অদ্ভুত ঘটনা ঘটি থাকে। এইটো বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ আটাইতকৈ আশ্চৰ্যকৰ গ্ৰহ, শুক্ৰ (planet Venus) । আমি এতিয়াহে ইয়াৰ ৰহস্যবোৰ বুজিবলৈ আৰম্ভ কৰিছো। যেতিয়া শুক্ৰ গ্ৰহ গঠন হৈছিল, তেতিয়া তাৰ পৰিবেশ নৰকৰ দৰে আছিল। আজিৰ এই লিখনিটোৰ জৰিয়তে আমি শুক্ৰ গ্ৰহৰ বিষয়ে বিতংভাৱে জানিম। আৰু আমি বুজিবলৈ চেষ্টা কৰিম যে এইটো কিয় ইমান বিচিত্ৰ।
শুক্ৰ গ্ৰহৰ (Planet Venus) আৱিষ্কাৰঃ-
শুক্ৰ বুধৰ পিছত সূৰ্যৰ পৰা দ্বিতীয় গ্ৰহ। শুক্ৰ_গ্ৰহৰ আকৃতি পৃথিৱীৰ দৰে প্ৰায় একে। শুক্ৰ_গ্ৰহটো কেতিয়া আৱিষ্কাৰ হৈছিল সঠিকভাৱে অনুমান কৰা সম্ভৱ নহয়। কাৰণ আমি প্ৰাচীন কালৰ পৰাই ইয়াক দেখি আহিছোঁ। ইয়াৰ উজ্জ্বলতাৰ বাবে, আমি ইয়াক কোনো সঁজুলিৰ সহায় অবিহনে চাব পাৰোঁ।
আমি ইয়াৰ আৱিষ্কাৰক কোনটো প্ৰাচীন সভ্যতাক শ্ৰেয় দিয়া উচিত সেয়া কোৱাটো অলপ কঠিন, কিয়নো বহুতো পুৰণি সভ্যতাত ইয়াৰ উল্লেখ দেখা পোৱা যায়। কোপাৰনিকাছ আৰু তেওঁৰ পিছত গেলিলিঅ’ক শুক্ৰ_গ্ৰহৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ কৃতিত্ব দিয়া হয়।
১৭৬১ চনত মিখাইল লোমোনোচভে শুক্ৰৰ বায়ুমণ্ডল আৱিষ্কাৰ কৰে। যিটো পিছলৈ আন এজন বিজ্ঞানী জোহান শ্ৰোটাৰে ১৭৯০ চনত পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰি সঁচা বুলি প্ৰমাণিত কৰিছিল।
শুক্ৰগ্ৰহৰ নামঃ-
শুক্ৰ_গ্ৰহটোৰ নাম প্ৰেম আৰু সৌন্দৰ্যৰ ৰোমান দেৱীৰ নামেৰে ৰখা হৈছে। শুক্ৰ_গ্ৰহটোক প্ৰাচীন বেবিলনীয়সকলে “Venus” নাম দিছিল। এগৰাকী মহিলাৰ নামেৰে নামাকৰণ কৰা এইটো একমাত্ৰ গ্ৰহ।
শুক্ৰ গ্ৰহৰ জন্মঃ-
বিজ্ঞানীসকলে কাৰ্বন ডেটিং কৌশলৰ দ্বাৰা আৱিষ্কাৰ কৰিছে যে শুক্ৰ গ্ৰহটো প্ৰায় ৪.৫৮ বিলিয়ন বছৰ আগতে জন্ম হৈছিল। সেই সময়ত আমাৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড শিশু অৱস্থাতেই আছিল। গেছ আৰু ধুলিৰ ডাৱৰ চাৰিওফালে ঘূৰি আছিল। শুক্ৰ_গ্ৰহৰ গঠনত মাধ্যাকৰ্ষণ শক্তিয়ে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল।
শুক্ৰ গ্ৰহৰ দূৰত্ব, আকাৰ আৰু দ্ৰব্যমানঃ-
শুক্ৰ_গ্ৰহৰ দ্ৰব্যমান হৈছে 4.87×10^24 কিগ্ৰা। সেয়া হৈছে আমাৰ পৃথিৱীৰ 85%। শুক্ৰ আৰু পৃথিৱীৰ মাজত যথেষ্ট মিল আছে, যেনে শুক্ৰৰ ঘনত্ব 5.24 গ্ৰাম/চেমি³ আনহাতে পৃথিৱীৰ ঘনত্ব 5.52 গ্ৰাম/চেমি³।
শুক্ৰ গ্ৰহ হৈছে আমাৰ সৌৰজগতৰ দ্বিতীয় গ্ৰহ যাৰ দূৰত্ব সূৰ্যৰ পৰা ১০৮.২ নিযুত কিলোমিটাৰ। সূৰ্যৰ পোহৰ শুক্ৰ গ্ৰহলৈ আহিবলৈ ৬ মিনিট সময় লাগে। শুক্ৰ গ্ৰহৰ ব্যাসাৰ্ধ 6,051.8 কিমি যি পৃথিৱীতকৈ অলপ সৰু।
শুক্ৰ গ্ৰহৰ কক্ষপথঃ-
শুক্ৰই প্ৰায় ২২৫ দিনত সূৰ্যক প্ৰদক্ষিণ কৰে আৰু ইয়াৰ অক্ষৰ চাৰিওফালে ২৪৩ দিনত এটা ঘুৰ্ণন সম্পূৰ্ণ কৰে। যেতিয়া শুক্ৰ গ্ৰহৰ কক্ষপথ সামান্য গোলাকাৰ হয় তেতিয়া আমাৰ সৌৰজগতৰ বেছিভাগ গ্ৰহৰ কক্ষপথ উপবৃত্তাকাৰ হয়। শুক্ৰ_গ্ৰহৰ কক্ষপথ পৃথিৱীৰ তুলনাত অলপ হেলনীয়া।
সম্ভৱতঃ সেইকাৰণে প্ৰাচীন কালত শুক্ৰক ৰাতিপুৱাৰ তৰা বুলি কোৱা হৈছিল। যেতিয়া শুক্ৰ পৃথিৱী আৰু সূৰ্যৰ মাজত থাকে, তেতিয়া পৃথিৱীৰ পৰা ইয়াৰ দূৰত্ব 41 নিযুত কিলোমিটাৰ হয়।
শুক্ৰ গ্ৰহৰ বায়ুমণ্ডলঃ-
এতিয়ালৈকে, সমগ্ৰ সৌৰজগতত আমাৰ পৃথিৱীতে কেৱল জীৱন বিদ্যমান। য’ত মানুহৰ বাহিৰে, গছ-গছনি আৰু জীৱ-জন্তু বিদ্যমান। ইয়াৰ মুখ্য কাৰণ হৈছে আমাৰ বায়ুমণ্ডল।
কিন্তু শেহতীয়া কিছুমান গৱেষণাত, বিজ্ঞানীসকলে শুক্ৰ_গ্ৰহৰ ওপৰত নজৰ ৰাখিছে। শুক্ৰ_গ্ৰহটো সম্পূৰ্ণৰূপে ডাৱৰ আৰু গেছৰে আবৃত। শুক্ৰৰ বায়ুমণ্ডলত 96.5% কাৰ্বন ডাই অক্সাইড, 3.5 নাইট্ৰজেন আৰু অতি কম পৰিমাণৰ ছালফাৰ ডাই অক্সাইড, হাইড্ৰজেন ক্লৰাইড আছে।
শুক্ৰৰ আকাশৰ ডাৱৰবোৰ ছালফিউৰিক এচিডৰ দ্বাৰা গঠিত যাৰ বাবে আমি ইয়াৰ পৃষ্ঠ চাব নোৱাৰো। ২০২০ চনৰ ১৪ ছেপ্টেম্বৰত ইংলেণ্ডৰ অধ্যাপক জেন গ্ৰীভছ আৰু তেওঁৰ দলে শুক্ৰ_গ্ৰহৰ বায়ুমণ্ডলত ফছফিন গেছ চিনাক্ত কৰিছে। ই জীৱনৰ অস্তিত্বৰ ফালে আঙুলিয়াই দেখুৱাইছে। কিয়নো অণুজীৱ অবিহনে ফছফিন গেছ তৈয়াৰ কৰিব নোৱাৰি।
শুক্ৰ গ্ৰহৰ গাঁথনিঃ-
সূৰ্যৰ চাৰিওফালে সকলো গ্ৰহ ঘড়ীৰ বিপৰীত দিশত ঘূৰে। কিন্তু শুক্ৰ আৰু ইউৰেনাছ গ্ৰহ দুটা ঘড়ীৰ দিশত ইয়াৰ অক্ষত ঘূৰে। বিজ্ঞানীসকলে বিশ্বাস কৰে যে গ্ৰহাণু এটাৰ ভয়ংকৰ সংঘৰ্ষৰ ফলত ইয়াৰ দিশ সলনি হ’ব পাৰে। গ্ৰহটোৰ 80% ভাগ হৈছে আগ্নেয়গিৰিৰে গঠিত এক সমতল সমভূমি।
ইয়াৰ বাকী অংশত দুটা ডাঙৰ মহাদ্বীপ আছে। শুক্ৰ_গ্ৰহৰ সৰ্বোচ্চ পৰ্বত মাউণ্ট মেক্সৱেল এই মহাদ্বীপত অৱস্থিত। ইয়াৰ উচ্চতা শুক্ৰ_গ্ৰহৰ পৃষ্ঠৰ পৰা ১১ কিলোমিটাৰ।
এই গ্ৰহৰ বেছিভাগ অংশত অদ্ভুত ধৰণৰ ফাট আছে। যেতিয়া ইয়াক আকাশৰ পৰা চোৱা যায়, তেতিয়া ইয়াক মকৰা জালৰ দৰে দেখা যায়। আনহাতে কিছুমান ফাট বৃত্তাকাৰ আঙুঠিৰ দৰে দেখা যায়। এই গ্ৰহটোত প্ৰায় ১৬৭ টা বিশাল আগ্নেয়গিৰি আছে। যিবোৰ প্ৰায় ১০০ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিয়পি আছে।
ভৱিষ্যত পৰিকল্পনাঃ-
শুক্ৰ পৃথিৱীৰ ইমান ওচৰত থকাৰ বাবে, ইয়ালৈ 40 খনতকৈও অধিক মহাকাশযান প্ৰেৰণ কৰা হৈছে। ই পৃথিৱীৰ ওচৰত থকাৰ বাবেই ভৱিষ্যতে সদায় অধ্যয়নৰ বিষয় হৈ থাকিব।
বিজ্ঞানীসকলে শুক্ৰ গ্ৰহত এখন ভাসমান চহৰ (Floating City) নিৰ্মাণ কৰাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰি আছে। আৰু যেতিয়াৰ পৰা শুক্ৰ গ্ৰহত ফছফিন গেছ ধৰা পৰিছে, তেতিয়াৰ পৰাই সকলো মহাকাশ সংস্থাই ইয়াৰ ওপৰত নজৰ ৰাখিছে লগতে নতুনকৈ গৱেষণা কৰাৰ কথা চিন্তা চৰ্চা কৰি আছে।
(আশা কৰোঁ এই লিখনিটো পঢ়ি আপুনি ভাল পাইছে, যদি পঢ়ি ভাল পাইছে তেন্তে ইয়াক আপোনাৰ বন্ধুবৰ্গৰ সৈতে share কৰক। আপোনাৰ মূল্যৱান সময় উলিয়াই লিখনটো পঢ়াৰ বাবে আপোনাক বহুত বহুত ধন্যবাদ। লগতে কিবা দিহা পৰামৰ্শ বা কিবা জানিব লগীয়া থাকিলে আমাৰ সৈতে যোগাযোগ কৰক।)
