বুধ গ্ৰহক Mercury Planet বুলিও কোৱা হয়। বুধ সূৰ্যৰ আটাইতকৈ নিকটতম গ্ৰহসমূহৰ এটা। সূৰ্যৰ আটাইতকৈ ওচৰত থকা বুধ হৈছে সৌৰজগতৰ সকলো গ্ৰহৰ ভিতৰত দ্বিতীয় গৰম গ্ৰহ। সৌৰজগতৰ আটাইতকৈ গৰম গ্ৰহটো হৈছে শুক্ৰ গ্ৰহ। বুধ আমাৰ সৌৰজগতৰ আটাইতকৈ সৰু গ্ৰহ। বুধ_গ্ৰহৰ পৃষ্ঠ সম্পূৰ্ণৰূপে শিলেৰে আৱৰা। ইয়াৰ কোনো উপগ্ৰহ নাই।
পৃথিৱীৰ তুলনাত, গ্ৰহটো ইয়াৰ অক্ষত লাহে লাহে ঘূৰে। পৃথিৱীৰ দিন অনুসৰি, বুধে ৮৮ দিনত সূৰ্যৰ চাৰিওফালে ইয়াৰ চক্ৰ সম্পূৰ্ণ কৰে। বুধ_গ্ৰহত দিন যথেষ্ট দীঘল। বুধ_গ্ৰহৰ এদিন, পৃথিৱীৰ ৫৯ দিনৰ সমান। ইয়াৰ পৃষ্ঠৰ পৰা সূৰ্যলৈ চালে, ই পৃথিৱীৰ পৰা দেখাতকৈ তিনিগুণ ডাঙৰ দেখা যাব। বুধৰ পৃষ্ঠত সূৰ্যৰ পোহৰ পৃথিৱীতকৈ সাত গুণ বেছি।
বুধৰ ইতিহাসঃ-
প্ৰায় 5000 বছৰ আগতে, সুমাত্ৰাৰ লোকসকলে বুধ_গ্ৰহৰ বিষয়ে জানিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৫০০ চনত প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলেও ইয়াৰ অস্তিত্ব নিশ্চিত কৰিছিল। বুধ_গ্ৰহটোক ইংৰাজীত Mercury বুলি কোৱা হয়। বুধৰ নাম ৰোমান দেৱতাৰ নামেৰে ৰখা হৈছে। এই গ্ৰহটোক ইয়াৰ দ্ৰুত ঘূৰ্ণনগতিৰ বাবে Mercury নাম দিয়া হৈছিল।
বুধ গ্ৰহৰ (Mercury Planet) আকাৰ আৰু দূৰত্বঃ-
1,516 মাইল (2,440 কিলোমিটাৰ) ব্যাসাৰ্ধৰ সৈতে, বুধ পৃথিৱীৰ প্ৰস্থৰ 1/3 তকৈ অলপ বেছি। সূৰ্যৰ পোহৰ সূৰ্যৰ পৰা বুধলৈ যাত্ৰা কৰিবলৈ ৩.২ মিনিট সময় লাগে। বুধৰ ব্যাস 4,879 কিমি। ই আকাৰত চন্দ্ৰৰ সমান।
বুধ গ্ৰহৰ কক্ষপথ আৰু ঘূৰ্ণনঃ-
বুধৰ ডিম্বাকৃতিৰ কক্ষপথটোৱে গ্ৰহটোক সূৰ্যৰ 29 নিযুত মাইল (47 নিযুত কিলোমিটাৰ) ওচৰলৈ আৰু সূৰ্যৰ পৰা 43 নিযুত মাইল (70 নিযুত কিলোমিটাৰ) দূৰলৈ লৈ যায়। ই প্ৰতি ৮৮ দিনত সূৰ্যৰ চাৰিওফালে ঘূৰে। আন যিকোনো গ্ৰহৰ তুলনাত ই সূৰ্যৰ চাৰিওফালে প্ৰতি ছেকেণ্ডত প্ৰায় 29 মাইল (47 কিলোমিটাৰ) বেগত ঘূৰে। ইয়াৰ কক্ষপথটো ডিম্বাকৃতিৰ আৰু দীঘল বৃত্তাকাৰ।
বুধ ইয়াৰ অক্ষত লাহে লাহে ঘূৰে আৰু পৃথিৱীৰ প্ৰতি ৫৯ দিনত এটা ঘুৰ্ণন সম্পূৰ্ণ কৰে। গ্ৰহটোৰ পৃষ্ঠৰ কিছু অংশৰ পৰা ৰাতিপুৱাৰ সূৰ্য দৃশ্যমান হয়। পৃষ্ঠৰ আন অংশৰ বাবে সূৰ্যাস্তৰ সময়তো একেই ঘটনা ঘটে। এটা বুধ সৌৰ দিন (এটা সম্পূৰ্ণ দিন-ৰাতিৰ চক্ৰ) হৈছে 176 পৃথিৱীৰ দিনৰ সমান। সূৰ্যৰ চাৰিওফালে ইয়াৰ কক্ষৰ সমতল সন্দৰ্ভত বুধৰ ঘূৰ্ণনৰ অক্ষ মাত্ৰ ২ ডিগ্ৰী হেলনীয়া। ইয়াত আন গ্ৰহৰ দৰে ঋতু নাই।
বুধ গ্ৰহৰ গাঁথনিঃ-
বুধ হৈছে পৃথিৱীৰ পিছত দ্বিতীয় ঘন গ্ৰহ। ইয়াৰ এটা ডাঙৰ ধাতৱ কেন্দ্ৰ আছে যাৰ ব্যাসাৰ্ধ প্ৰায় 1,289 মাইল (2,074 কিলোমিটাৰ), যি গ্ৰহটোৰ ব্যাসাৰ্ধৰ প্ৰায় 85 শতাংশ। বুধৰ বাহিৰৰ খোলাটো পৃথিৱীৰ বাহিৰৰ খোলাৰ (যাক মেণ্টেল আৰু ভূত্বক বুলি কোৱা হয়) সমান, যি প্ৰায় 400 কিলোমিটাৰ (250 মাইল) ডাঠ। বুধ গ্ৰহৰ ভিতৰভাগত লো পোৱা যায়। বুধ_গ্ৰহৰ চুম্বকীয় শক্তি পৃথিৱীৰ তুলনাত প্ৰায় এক শতাংশ।
নাছাৰ মতে, বুধ গ্ৰহৰ বায়ুমণ্ডলীয় পৃষ্ঠত 42% অক্সিজেন, 29% ছডিয়াম, 6% হিলিয়াম, 0.5% পটাছিয়াম আৰু আৰ্গন আৰু সামান্য পৰিমাণৰ কাৰ্বন ডাই অক্সাইড, পানী, নাইট্ৰজেন, ক্ৰিপ্টন, নিয়ন আদি গেছ আছে।
বুধৰ গঠনঃ-
বুধ প্ৰায় ৪.৫ বিলিয়ন বছৰ আগতে গঠন হৈছিল। মাধ্যাকৰ্ষণৰ ফলত মহাকাশত ঘূৰি থকা গেছ আৰু ধূলিকণা একেলগে মিলিত হৈ সূৰ্যৰ নিকটতম এই ক্ষুদ্ৰ গ্ৰহটো গঠন হয়। ইয়াৰ সতীৰ্থ স্থলজ গ্ৰহবোৰৰ দৰে, বুধৰ এটা কেন্দ্ৰীয় Core, এটা মেণ্টেল আৰু এক কঠিন ভূত্বক আছে।
বুধ গ্ৰহৰ পৃষ্ঠঃ-
বুধৰ পৃষ্ঠ চন্দ্ৰৰ দৰে, যি উল্কাপিণ্ড আৰু ধূমকেতুৰ সৈতে হোৱা সংঘৰ্ষৰ ফলত ইয়াৰ পৃষ্ঠভাগত বহুতো ডাঙৰ ডাঙৰ গাঁত আছে। বুধৰ পৃষ্ঠভাগত থকা গহ্বৰবোৰক বিখ্যাত শিল্পী, সংগীতজ্ঞ বা লেখকসকলৰ নামেৰে নামাকৰণ কৰা হৈছে, যাৰ ভিতৰত আছে ড. চেছ আৰু এলভিন এলি।
বুধপৃষ্ঠৰ তাপমাত্ৰা অত্যন্ত গৰম আৰু ঠাণ্ডা দুয়োটা। দিনত, বুধপৃষ্ঠৰ তাপমাত্ৰা 800 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইটলৈ (430 ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ) হ’ব পাৰে। কাৰণ গ্ৰহটোৰ সেই তাপ বজাই ৰাখিবলৈ কোনো বায়ুমণ্ডল নাই। সেয়েহে বুধপৃষ্ঠত নিশাৰ তাপমাত্ৰা -290 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট (-180 ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ) লৈ হ্ৰাস হ’ব পাৰে।
বুধ গ্ৰহৰ বিষয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্যঃ–
- বুধ_গ্ৰহৰ চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ হৈছে পৃথিৱীৰ চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰৰ এক শতাংশ।
- বুধ হৈছে সৌৰজগতৰ আটাইতকৈ সৰু গ্ৰহ।
- বুধ হৈছে সৌৰজগতৰ দ্বিতীয় গৰম গ্ৰহ।
- বুধ আৰু শুক্ৰ হৈছে সৌৰজগতৰ একমাত্ৰ গ্ৰহ য’ত কোনো উপগ্ৰহ নাই।
- সৌৰজগতৰ আটাইতকৈ কম গোলাকাৰ আৰু আটাইতকৈ একক কক্ষপথ হৈছে বুধ গ্ৰহৰ।
- বুধ_গ্ৰহক সূৰ্য্যোদয়ৰ ঠিক আগতে আৰু সূৰ্যাস্তৰ ঠিক পিছতে আকাশত দেখা পাব পাৰি।
- বুধ হৈছে সৌৰজগতৰ পাঁচটা গ্ৰহৰ ভিতৰত এটা যাক আকাশত খালি চকুৰে দেখা যায়। খালি চকুৰে দেখা পোৱা আন চাৰিটা গ্ৰহ হৈছে শুক্ৰ, মঙ্গল, বৃহস্পতি আৰু শনি।
- বুধ গ্ৰহৰ বায়ুমণ্ডলত পৃথিৱীৰ দৰে ঋতুগত ঘটনা নাই।
- বুধ গ্ৰহৰ পৃষ্ঠৰ তলৰ পৃথিৱীৰ দৰেই টেকটনিক প্লেট সক্ৰিয় হৈ আছে, যাৰ ফলত এই গ্ৰহত ভূমিকম্প সম্পৰ্কীয় ঘটনা অব্যাহত আছে।
- বুধ_গ্ৰহত পোৱা ২৫০ কিলোমিটাৰতকৈ ডাঙৰ গহ্বৰটোক অৱবাহিকা বুলি কোৱা হয়।
- বিজ্ঞানীসকলে কৰা পৰ্যৱেক্ষণ আৰু পৰিসংখ্যা অনুসৰি, বুধ গ্ৰহটো নিৰন্তৰ আকাৰত সংকুচিত হৈ আহিছে। বুধ গ্ৰহ গঠন হোৱাৰ পিছত, গ্ৰহটোৰ ব্যাস প্ৰায় 1.5 কিলোমিটাৰ হ্ৰাস পাইছে।
- বুধ গ্ৰহৰ বায়ুমণ্ডল জীৱনৰ বাবে অনুকূল নহয়।
(আশা কৰোঁ এই লিখনিটোৰ জৰিয়তে আপুনি বুধ_গ্ৰহৰ বিষয়ে জানিবলৈ সক্ষম হৈছে। যদি আপুনি আমাৰ লিখনিটো ভাল পাইছে, তেন্তে ইয়াক আপোনাৰ বন্ধুবৰ্গৰ সৈতে Share কৰক। আপোনাৰ মূল্যৱান সময় উলিয়াই লিখনটো পঢ়াৰ বাবে আপোনাক বহুত বহুত ধন্যবাদ। লগতে কিবা দিহা পৰামৰ্শ বা কিবা জানিব লগীয়া থাকিলে আমাৰ সৈতে যোগাযোগ কৰক।)
