নমস্কাৰ বন্ধুসকল, আমি জানো যে এই লিখনিটোৰ শীৰ্ষকটো পঢ়াৰ লগে লগে আপোনালোকে ইয়াক পঢ়াত নিজকে বাধা দিব নোৱাৰিব। কাৰণ এই বিষয়টো ইমানেই আমোদজনক যে যিকোনো ব্যক্তিয়ে নিজৰ জীৱনত এবাৰ হ’লেও ইয়াৰ বিষয়ে নিশ্চয় জানিব বিচাৰিব। পৃথিৱী কেনেকৈ অস্তিত্বলৈ আহিল? বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ইতিহাস কি? এই প্ৰশ্নবোৰ যিমানেই সৰু আৰু সহজ, ইয়াৰ উত্তৰ সিমানেই গভীৰ আৰু আকৰ্ষণীয়। ল’ৰা-ছোৱালীৰ পৰা বৃদ্ধলৈকে সকলোৰে মনত এটা সময়ত এই প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, এই পৃথিৱীখন কেনেকৈ সৃষ্টি হ’ল? আমি ক’ৰ পৰা আহিলোঁ? আৰু কিয় আহিলোঁ আৰু ক’লৈ গৈ আছোঁ? কিন্তু প্ৰায়ে আমি দেখিবলৈ পাওঁ যে ল’ৰা-ছোৱালীয়ে এনেবোৰ কথাৰ প্ৰতি অতি কৌতূহলী আৰু তেওঁলোকে আমাক প্ৰায়ে এনেকুৱা প্ৰশ্ন কৰে যাৰ উত্তৰ আমাৰ হাতত নাথাকে।
Table of Contents
এই লিখনিটো আমি আপোনালোকৰ বাবে লৈ আহিছো এনে এটা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নৰ উত্তৰ। পৃথিৱীৰ কেনেকৈ সৃষ্টি হ’ল? পৃথিৱী গঠনৰ পৰা ইয়াত জীৱনৰ আৰম্ভণিলৈকে আপোনাৰ বাবে জানিবলগীয়া গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতিটো সৰু সৰু কথা এই পোষ্টটোৰ জৰিয়তে আপোনাক জনোৱা হ’ব আৰু যদি আপুনিও সেইসকল লোকৰ মাজৰ এজন যিয়ে আজিলৈকে এই বিষয়ে ভালদৰে চিন্তাই কৰা নাই যে, আমি যিখন পৃথিৱীত বাস কৰি আছো, সেই পৃথিৱীখন ক’ৰ পৰা আহিল? তেতিয়াহলে এই লিখনিটো আপুনি নিশ্চয় পঢ়িব।
এই লিখনিটো কেৱল আপোনাৰ জ্ঞান বৃদ্ধিৰ বাবেই নহয়, ইয়াক আপুনি যিটো গ্ৰহত বাস কৰি আছে তাৰ ইতিহাস বুজিব পৰাকৈ আৰু যত্ন ল’ব পৰাকৈও প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। আজি আমি হয়তো চন্দ্ৰ আৰু মংগল গ্ৰহত উপনীত হৈছো, কিন্তু মানুহৰ কাৰণেই আমাৰ পৃথিৱী গ্ৰহটোৰ কিমান ক্ষতি হৈছে সেয়া কাৰো পৰা লুকাই থকা নাই। আমাৰ বাবেই এই পৃথিৱীখনে ইয়াৰ সৌন্দৰ্য্য সম্পূৰ্ণৰূপে হেৰুৱাই পেলাইছে, কিন্তু আমি নিশ্চিত যে এই লিখনিটো পঢ়াৰ পিছত আপুনি পৃথিৱীৰ গুৰুত্ব বুজি পাব আৰু ইয়াৰ ভালদৰে যত্ন ল’ব। গতিকে এই লিখনিটো শেষলৈকে পঢ়িব।
কেতিয়াবা সত্যটো ইমানেই আকৰ্ষণীয় হয় যে ছবি এখনৰ কাহিনী যেন লাগে। বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড গঠনৰ কাহিনীও একে। আমি সকলোৱে হয়তো বেলেগ বেলেগ ধৰ্ম পালন কৰোঁ, কিন্তু বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড গঠনৰ সন্দৰ্ভত আমাৰ ধৰ্মই নিশ্চয় কিবা নহয় কিবা এটা উল্লেখ কৰিছে। হিন্দু ধৰ্মত ভগৱান ব্ৰহ্মাক সৃষ্টিকৰ্তা বুলি গণ্য কৰা হয় আৰু কোৱা হয় যে তেৱেঁই এই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড অৰ্থাৎ জগতখন সৃষ্টি কৰিছিল। একেদৰে ইছলামত আল্লাহ আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্মত God ক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড আৰু পৃথিৱীৰ সৃষ্টিকৰ্তা বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
কিন্তু বিজ্ঞানে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ গঠনৰ ব্যাখ্যা কৰা ধৰণ ধৰ্মৰ পৰা একেবাৰে পৃথক। আপুনি ইতিমধ্যে জানে যে বিজ্ঞানে কথা কয় তথ্য আৰু পৰীক্ষাৰ ভিত্তিত আনহাতে ধৰ্মই কথা কয় বিশ্বাসৰ ভিত্তিত। প্ৰায়ে বিজ্ঞান আৰু ধৰ্ম ইটোৱে সিটোৰ পৰা পৃথক। ধৰ্মত আমি সকলো কামৰ বাবে ঈশ্বৰক কৃতিত্ব দিওঁ। কিন্তু বিজ্ঞানত সকলো ঘটাৰ আঁৰত এটা কাৰণ থাকে। ইয়াত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে বা যাদুৰ দ্বাৰা একো নহয়। গতিকে প্ৰথমে আমি বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড গঠনৰ বৈজ্ঞানিক কাৰণ আৰু তত্ত্ববোৰ বুজিম। এই তত্ত্বসমূহ যথেষ্ট ভালদৰে ব্যাখ্যা কৰা আৰু ন্যায্যতা প্ৰদান কৰা হৈছে যিবোৰ বহু বছৰৰ গৱেষণাৰ অন্তত বিজ্ঞানীসকলে সৃষ্টি কৰিছে।
বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ইতিহাস
বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডখন দহৰ পৰা বিশ হাজাৰ বছৰ পুৰণি নহয় য’ত আমি ইয়াৰ বিষয়ে সকলো জানিব পাৰো, বৰঞ্চ ইয়াৰ ইতিহাস ১৩.৭ বিলিয়ন বছৰ অৰ্থাৎ তেৰশ কোটি বছৰ পুৰণি। এতিয়া নিজে ভাবি চাওক সেই সময়ত যেতিয়া কোনো পৃথিৱী নাছিল। আনকি সেই সময়ত সংঘটিত হোৱা পৰিঘটনা আৰু প্ৰক্ৰিয়াবোৰ অধ্যয়ন কৰাটো নিজেই বিজ্ঞানীসকলৰ বাবেও কিমান কঠিন হ’ব।
কিন্তু আমি ভাগ্যৱান যে এই পৃথিৱীত কিছুমান মেধাৱী মানুহ আছে যিয়ে এই বিষয়টো অধ্যয়ন কৰাই নহয় ইয়াৰ সম্ভাৱ্য ফলাফল বিশ্ববাসীকো জনাইছে। এইবোৰৰ বহুতো কথা এনেকুৱা যে আপুনি বিশ্বাস নকৰিব পাৰে, কিন্তু আজিলৈকে সকলো গৱেষণা কেৱল এই তত্ত্ববোৰৰ আধাৰতহে চলি আছে। এই গৱেষণাসমূহৰ বহুতো সফলো হৈছে।
বিগ বেং তত্ত্ব (The Big Bang Theory)
যেতিয়াই আপুনি গুগলত বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বিষয়ে Search কৰিব, তেতিয়াই আপুনি সকলোতে এটা তত্ত্ব দেখিব: বিগ বেং তত্ত্ব। আমি বহুবাৰ ইয়াৰ বিষয়ে শুনিছো, কিন্তু এই তত্ত্ব কি? ক’ৰ পৰা আহিল? আৰু কিহৰ বাবে দিয়া হৈছিল? এই কথাটো অতি কম সংখ্যক লোকেহে জানে, গতিকে আজি এই তত্ত্বটো আপোনালোকক অতি সহজ শব্দৰে বুজাই দিওঁ। বিগ বেং মানে হৈছে প্ৰবল সংঘৰ্ষ। কিবা এটা বস্তুই জোৰেৰে খুন্দা মাৰিলে ডাঙৰ শব্দ হোৱাটোকে বিগ বেং বোলা হয়। এই তত্ত্বত কোৱা হয় যে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড সৃষ্টিৰ আগতে একোৱেই নাছিল, মহাকাশো নাছিল, শক্তিও নাছিল, সময়ো নাছিল, পৰমাণুও নাছিল, একোৱেই নাছিল, সকলো খালী আছিল।
লাখ লাখ বছৰৰ আগতে এটা সৰু বিন্দুৰ দৰে দেখা যোৱা কিবা এটা আছিল। বস্তুটোত ইমানেই বিশাল বিস্ফোৰণ ঘটিছিল যে এটা মুহূৰ্ততে তাৰ পৰা ধূলিৰ কণা, পদাৰ্থ আৰু শক্তি ওলাই আহিছিল, যাৰ ফলত সমগ্ৰ মহাকাশ আৰু বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিন্দুটো ইমানেই সৰু আছিল যে ইয়াৰ সন্মুখত এটা পৰমাণুও ডাঙৰ যেন লাগিছিল আৰু ইয়াত সংঘটিত হোৱা বিস্ফোৰণটো ইমান কম সময়ৰ ভিতৰত হৈছিল যে ইয়াক বুজিবলৈ হয়তো আপুনি এক চেকেণ্ডক লাখ লাখ কোটি ভাগত ভাগ কৰিব লগা হব। নিজে ভাবি চাওক, এটা চেকেণ্ডক লাখ লাখ কোটি অংশত ভাগ কৰিলে এক ভাগত কিমান সময় হ’ব? ঠিক সেই সময়তে আমাৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডখনৰ সৃষ্টি হৈছিল।
বিজ্ঞানীসকলে এতিয়াও সেই বিন্দুটো কি আছিল আৰু ই ক’ৰ পৰা আহিছিল তাৰ উত্তৰ বিচাৰি আছে, যাৰ পৰা বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সৃষ্টি হৈছিল। কিন্তু আপুনি আৰু আমি জানো যে ব্ৰহ্মাণ্ডত এনে কিছুমান প্ৰশ্ন আছে যাৰ উত্তৰ বিজ্ঞানে হয়তো কেতিয়াও বিচাৰি নাপাব।
বিগ বেং তত্ত্বত যি বিস্ফোৰণৰ কথা কোৱা হৈছে, সেইটোৱেই হৈছে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড গঠন আৰু ইয়াৰ সম্প্ৰসাৰনৰ কাৰণ। আজিলৈকে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডখন অবিৰতভাৱে সম্প্ৰসাৰিত হৈ আছে। যেতিয়া বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড গঠন হৈছিল তেতিয়া সেই এটা বিন্দুৰ পৰা বহু শক্তি ওলাইছিল যাৰ ফলত তৰা, পদাৰ্থ, নিউট্ৰন আৰু প্ৰ’টনৰ সৃষ্টি হৈছিল। আপুনি আকাশত তৰাবোৰ সৰুৰে পৰাই দেখি আহিছে। লগতে এইটোও নিশ্চয় শুনিছে যে সূৰ্য্যও এটা তৰা, নহয়নে? আমাৰ বাবে তৰা কি? ৰাতিৰ আকাশত জিলিকি থকা সৰু সৰু বিন্দুবোৰ নে অন্য কিবা!
তৰা (Stars)
আচলতে তৰাবোৰ সৰু সৰু বিন্দু নহয়, বৰঞ্চ এইবোৰ আকাৰত অতি বিশাল। যিবোৰ পৃথিৱীৰ পৰা ইমানেই দূৰত যে আমাৰ আগত বিন্দুৰ দৰে দেখা যায়। তৰাৰ নিজা পোহৰ থাকে। আৰু যেতিয়া লাখ লাখ তৰা, ধূলিৰ কণা আৰু গেছ এটা গোটত একত্ৰিত হৈ থাকে তেতিয়া সেইবোৰক Galaxy বুলি কোৱা হয়। তাৰ মানে তাৰকাৰাজ্য। আপুনি আমাৰ সৌৰজগত অৱস্থিত আমাৰ তাৰকাৰাজ্যখনৰ নাম জানেনে? হয়, হাতীপটি তাৰকাৰাজ্য (Milky Way).
Starts
ইয়াত আমি প্ৰথমে তাৰকাৰাজ্য আৰু তৰাৰ কথা কৈছো কাৰণ বিগ বেং তত্ত্বৰ পিছত কাহিনীটো বুজাবলৈ আমাৰ হাতত আন এটা তত্ত্ব আছে। যাক নেবুলাৰ হাইপ’থেছিছ (Nebular Hypothesis) বোলা হয়। এই অধ্যায়ত আমি বিগ বেং তত্ত্বৰ বিষয়ে পঢ়িলোঁ আৰু লগতে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডখন কেনেকৈ অস্তিত্বলৈ আহিল সেই বিষয়েও জানিব পাৰিলোঁ। কিন্তু ইয়াৰ পিছত কি হ’ল? এই কথা আমি আমাৰ পৰৱৰ্তী অধ্যায় আৰু পৰৱৰ্তী তত্ত্বত জানিবলৈ পাম। পৰৱৰ্তী অধ্যায়ত আমি আন এটা তত্ত্বৰ বিষয়ে জানিব পাৰিম যাৰ দ্বাৰা আমি সৌৰজগতৰ গঠন বুজিব পাৰিম। সূৰ্য্য, পৃথিৱী, চন্দ্ৰ আৰু বহুতো গ্ৰহৰে গঠিত আমাৰ সৌৰজগত কেনেকৈ গঠন হৈছিল সেয়া আমি পৰৱৰ্তী অধ্যায়ত আলোচনা কৰিম। গতিকে এই সকলোবোৰ জানিবলৈ আমাৰ সৈতে যুক্ত হৈ থাকক।
(আশা কৰোঁ আপুনি “বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ইতিহাস-History of Universe in Assamese” লিখনিটো পঢ়ি ভাল পাইছে। যদি আপুনি লিখনিটো পঢ়ি ভাল পাইছে, তেন্তে ইয়াক আপোনাৰ বন্ধুবৰ্গৰ সৈতে share কৰক। আপোনাৰ মূল্যৱান সময় উলিয়াই “বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ইতিহাস-History of Universe in Assamese” লিখনিটো পঢ়াৰ বাবে আপোনাক বহুত বহুত ধন্যবাদ। লগতে কিবা দিহা পৰামৰ্শ বা কিবা জানিব লগীয়া থাকিলে আমাৰ সৈতে যোগাযোগ কৰক।)