e-RUPI কি আৰু ই কেনেদৰে কাম কৰে?

শেহতীয়াকৈ, ভাৰত চৰকাৰে এক নতুন ডিজিটেল পৰিশোধ প্ৰণালী আৰম্ভ কৰিছে, যাক e-RUPI বা eRupee হিচাপে নামাকৰণ কৰা হৈছে। কিন্তু কিছুমান মানুহে ইয়াক ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী বুলি ভাবি আছে। কাৰণ RBI য়ে দীৰ্ঘদিন ধৰি নিজৰ ক্ৰিপ্টো কইন মুকলি কৰাৰ কথা কৈ আহিছিল। সেইকাৰণে মানুহে ভাবিলে যে এইটো সেই একেই মুদ্ৰা যিটো RBI য়ে আৰম্ভ কৰিবলৈ গৈ আছিল। কিন্তু এইটো প্ৰকৃততে এটা ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী নহয়। তেতিয়াহলে এই e-RUPI নো কি? আৰু এইটো ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীতকৈ কেনেকৈ পৃথক? বিতংভাৱে জনা আহক।

প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে 02 আগষ্ট, 2021 তাৰিখে eRUPI মুকলি কৰিছিল। আৰু ইয়াৰ বিষয়ে বিতং তথ্য দিছিল। একে সময়তে, ইয়াৰ সুবিধাবোৰৰ বিষয়ে কৈ, তেওঁ কৈছিল যে ই এক ডিজিটেল পৰিশোধ প্ৰণালী! ই কোনো এপ্, ক্ৰেডিট কাৰ্ড, ডেবিট কাৰ্ড আৰু ইণ্টাৰনেট বেংকিং অবিহনে কাম কৰে। ইয়াৰ বাবে আপোনাক কোনো স্মাৰ্টফোন বা ইণ্টাৰনেটৰ প্ৰয়োজন নাই। অৱশ্যে, ই ডিজিটেল পৰিশোধৰ এক মাধ্যম। কিন্তু এইটো ডিজিটেল মুদ্ৰা বা ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী নহয়।

eRUPI হৈছে এক সুৰক্ষিত পৰিশোধ প্ৰণালী যি ব্যৱহাৰকাৰীৰ ডাটা সম্পূৰ্ণ গোপনীয় ৰাখে। ইয়াক DFS (Department of Financial Services) আৰু NHA (National Health Authority) ৰ সহযোগত বিকশিত কৰা হৈছে আৰু ই NPCI (National Payment Corporation of India) ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত। কিন্তু প্ৰশ্নটো হ’ল, eRUPI কি আৰু ই কেনেদৰে কাম কৰে? আহক, জানো ইয়াৰ বিষয়ে।

eRUPI কি?
eRUPI ৰ অৰ্থ হৈছে Electronic Rupee Unified Payment Interface. ই প্ৰকৃততে e+R+UPI ৰে গঠিত। য’ত e ইলেক্ট্ৰনিক বুজায়, R ৰ অৰ্থ হৈছে ৰূপী আৰু UPI. মানে ইউনিফাইড পেমেণ্ট ইণ্টাৰফেচ। এইটো BHIM UPI ৰ ওপৰত আধাৰিত এটা Cashless আৰু Contactless ডিজিটেল পৰিশোধ সেৱা। ই SMS আৰু QR Code ৰ সহায়ত কাম কৰে।

প্ৰেৰক আৰু ধন প্ৰাপ্তকৰ্তাৰ মাজত পোনপটীয়া লেনদেন হয়। মাজত কোনো মধ্যস্থতাকাৰী নাই। সেইকাৰণে ব্যৱহাৰকাৰীৰ ডাটা সম্পূৰ্ণৰূপে সুৰক্ষিত। অৱশ্যে, এই সুবিধাটো সাধাৰণতে ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীত দেখা যায়। কিন্তু eRUPI এটা ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী নহয়। ই কেৱল এটা ডিজিটেল ই-ভাউচাৰ, যি প্ৰিপেইড কাৰ্ডৰ দৰে কাম কৰে।

eRUPI য়ে কেনেদৰে কাম কৰে?
eRUPIয়ে প্ৰকৃততে প্ৰিপেইড ৰিচাৰ্জ কুপনৰ দৰে কাম কৰে। অৰ্থাৎ, ইয়াত এক নিৰ্দিষ্ট Amount সংৰক্ষণ কৰা হয়। যিটো Reedem কৰিলে হিতাধিকাৰীৰ একাউণ্টত জমা কৰা হয়। একেদৰে, ৰিচাৰ্জ কুপনৰ দ্বাৰা ৰিচাৰ্জ কৰিলে ৰিচাৰ্জ কুপনৰ পৰিমাণ মোবাইল একাউণ্টত জমা হোৱাৰ দৰে। eRUPI (কোড) SMS বা QR Code ৰ জৰিয়তে হিতাধিকাৰীৰ পঞ্জীভুক্ত ম’বাইল নম্বৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয়। যিটো কেৱল হিতাধিকাৰীকহে পৰিশোধ কৰা হয়। অৰ্থাৎ, আন কোনেও ইয়াক Redeem কৰিব নোৱাৰে।

উদাহৰণ স্বৰূপে, ধৰি লওঁক আপুনি চৰকাৰী আঁচনি এখনৰ হিতাধিকাৰী। আৰু চৰকাৰে আপোনাক ২০০০ টকাৰ সুবিধা দিব বিচাৰে। গতিকে চৰকাৰে আপোনাৰ নামত ২০০০ টকাৰ eRUPI eVoucher বনাব। আৰু ইয়াক SMS বা QR Code ৰ জৰিয়তে আপোনাৰ পঞ্জীভুক্ত ম’বাইল নম্বৰলৈ প্ৰেৰণ কৰিব। এতিয়া আপুনি ইয়াক Redeem কৰাৰ লগে লগে, আপোনাৰ বেংক একাউণ্টত ২০০০ টকা জমা হ’ব।

কোনে ই-ভাউচাৰ জাৰী কৰিব?
এতিয়া প্ৰশ্ন হ’ল, হিতাধিকাৰীলৈ প্ৰেৰণ কৰা ই-ভাউচাৰ কোনে জাৰী কৰিব? গতিকে এই কামটো বেংকসমূহক দিয়া হৈছে। ইয়াৰ বাবে, কিছুমান কৰ্তৃত্বপ্ৰাপ্ত বেংক আছে, যি UPI প্লেটফৰ্মৰ ওপৰত আধাৰিত ই-ভাউচাৰ জাৰী কৰিব। ইয়াৰ বাবে, সংশ্লিষ্ট বেংকক হিতাধিকাৰীসকলৰ বিৱৰণ প্ৰদান কৰিব লাগিব। যেনে হিতাধিকাৰীৰ মোবাইল নম্বৰ, পৰিশোধ কৰিব লগা পৰিমাণ, ইয়াৰ উদ্দেশ্য ইত্যাদি।

উদাহৰণ স্বৰূপে, ধৰি লওঁক এটা কোম্পানী আছে। ই এটা নিৰ্দিষ্ট উদ্দেশ্যৰ বাবে ইয়াৰ কৰ্মচাৰীসকলক পাঁচ হাজাৰ টকাৰ eRUPI Vouchers দিব বিচাৰে। গতিকে এনে পৰিস্থিতিত, কোম্পানীটোৱে ইয়াৰ বেংকৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিব লাগিব। আৰু যিসকল কৰ্মচাৰীৰ বাবে ই-ভাউচাৰ জাৰী কৰিব লাগিব তেওঁলোকৰ বিৱৰণ দিব লাগিব। বেংকে বিৱৰণ পোৱাৰ লগে লগে, প্ৰতিজন কৰ্মচাৰীৰ বাবে 5000 টকাৰ ই-ভাউচাৰ জাৰী কৰিব। এনেদৰে ব্যৱসায়, কৰ্পোৰেট আৰু সংগঠনবোৰে তেওঁলোকৰ অংশীদাৰ বেংকৰ পৰা ই-ভাউচাৰ জাৰী কৰিব পাৰে।

eRUPI ভাউচাৰ জাৰী কৰাৰ বাবে এই 16 টা বেংকৰ সৈতে অংশীদাৰীত্ব কৰা হৈছে। eRUPI জাৰীকৰ্তা বেংকৰ তালিকা :-

1. 1. Axis Bank
   2. Bank of Baroda
   3. Canara Bank
   4. HDFC Bank
   5. ICICI Bank
   6. Indusind Bank
   7. Indian Bank
   8. Kotak Bank
   9. Punjab National Bank
   10. State Bank of India
   11. Union Bank of India
   12. Indian Overseas Bank
   13. UCO Bank
   14. Bank of Maharashtra
   15. Bank of India
   16. Central Bank of India

eRUPI-ৰ বিশেষত্বসমূহঃ-
eRUPI ভাউচাৰ বিভিন্ন দিশত অনন্য। ইয়াত বহুতো বৈশিষ্ট্য আছে যিয়ে ইয়াক বিশেষ কৰি তোলে। যদি আপুনি এজন সচেতন ব্যৱহাৰকাৰী, তেন্তে আপুনি ইয়াৰ বিশেষত্ববোৰৰ বিষয়ে জানিব লাগিব। তলত eRUPI-ৰ বিশেষত্ববোৰ উল্লেখ কৰা হ’লঃ-

1. eRUPI ভাউচাৰত এটা ইনবিল্ট ট্ৰেকিং চিষ্টেম আছে। যাৰ পৰা এইটো নিশ্চিত কৰিব পাৰি যে জাৰী কৰা ই-ভাউচাৰটো Redeem কৰা হৈছে নে নাই। eRUPI ভাউচাৰ সম্পূৰ্ণৰূপে সুৰক্ষিত আৰু ইয়াত, ব্যৱহাৰকাৰীৰ ডাটা সম্পূৰ্ণ গোপনীয় হৈ থাকে।
2. eRUPI ভাউচাৰ এটা নিৰ্দিষ্ট উদ্দেশ্যৰ বাবে জাৰী কৰা হয়। আৰু ইয়াক ইয়াৰ বাবেই ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
3. হিতাধিকাৰীজনক তেওঁৰ পঞ্জীভুক্ত মোবাইল নম্বৰৰ দ্বাৰা চিনাক্ত কৰা হয়। আৰু তেওঁক ইয়াৰ জৰিয়তে পৰিশোধ কৰা হয়। ইয়াৰ বাবে কোনো ক্ৰেডিট কাৰ্ড, ডেবিট কাৰ্ড, ইণ্টাৰনেট বেংকিং আৰু ম’বাইল এপৰ প্ৰয়োজন নাই।
4. eRUPI ভাউচাৰ হৈছে এক Code যাক হিতাধিকাৰীলৈ তেওঁৰ পঞ্জীভুক্ত ম’বাইল নম্বৰত SMS বা QR Code ৰ জৰিয়তে প্ৰেৰণ কৰা হয়। ইয়াক Redeem কৰিবলৈ, 2-step Redemptions প্ৰক্ৰিয়াৰ মাজেৰে যাব লাগে।
5. eRUPI ভাউচাৰত আগতেই এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণ সংৰক্ষিত কৰা থাকে। সেয়েহে ই Real-Time Payment ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে। eRUPI হৈছে এক দ্ৰুত আৰু সুৰক্ষিত সেৱা, যাক ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ যথেষ্ট সহজ।

eRUPI কেনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি?
এতিয়া প্ৰশ্ন হৈছে, eRUPI কেনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰিব? ইয়াৰ বাবে এটা পৃথক এপ আছে নেকি? উত্তৰটো হ’ল – নাই। ইয়াৰ বাবে কোনো eRUPI এপ নাই। এইটো BHIM UPI ৰ ওপৰত আধাৰিত এটা অনলাইন পৰিশোধ সেৱা। সেইকাৰণে ই BHIM এপটোৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ আছে। আপুনি ইয়াক কেৱল BHIM এপৰ জৰিয়তেহে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।

ইয়াৰ বাবে, গুগল প্লে ষ্টোৰ বা এপল এপ ষ্টোৰলৈ যাওক আৰু ভীম এপ্ ডাউনলোড কৰক। আৰু আপোনাৰ পঞ্জীভুক্ত ম’বাইল নম্বৰৰ সৈতে ছাইন আপ কৰক। মনত ৰাখিব, আপুনি আপোনাৰ বেংক একাউণ্টৰ সৈতে লিংক কৰা একেটা ম’বাইল নম্বৰৰ সৈতে পঞ্জীয়ন কৰিব লাগিব। যদি আপুনি ইতিমধ্যে ভীম এপটো ব্যৱহাৰ কৰি আছে আৰু আন এটা নম্বৰৰ সৈতে পঞ্জীয়ন কৰিছে তেতিয়া আপুনি আপোনাৰ ফোনৰ ছেটিংছলৈ যাওক। আৰু Apps > BHIM App > Storage যাওক আৰু Clear Data ত টেপ কৰক।

তাৰ পিছত ভীম এপটো খোলক। আৰু আপোনাৰ বেংক একাউণ্টৰ সৈতে লিংক কৰা নম্বৰৰ সৈতে পঞ্জীয়ন কৰক। পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত, আপোনাৰ বেংক একাউণ্ট যোগ কৰক আৰু ওপৰৰ সোঁ কোণত থকা মেনুৰ আইকনত টেপ কৰক। ইয়াত আপুনি Gift ৰ Option দেখিবলৈ পাব, ইয়াত টেপ কৰিব আৰু চাব যে আপুনি কোনো eRUPI ভাউচাৰ পাইছে নেকি। যদি ভাউচাৰ আছে, তেন্তে সেয়া আপুনি ইয়াত দেখা পাব।

eRUPIৰ সুবিধাসমূহঃ-
এতিয়া প্ৰশ্ন হৈছে, eRUP Iৰ সুবিধাবোৰ কি? কবলৈ গ’লে ইয়াৰ বহুতো লাভালাভ আছে। কিছুমান সুবিধাৰ বিষয়ে জানো আহক। eRUPIৰ সুবিধাসমূহঃ-

1. ই-ৰুপি হৈছে এক সম্পৰ্কহীন পৰিশোধ প্ৰণালী। যাৰ বাবে কোনো ভৌতিক কাৰ্ড, প্ৰিণ্ট আউট বা ডকুমেণ্টৰ প্ৰয়োজন নাই।
2. ই সকলো চৰকাৰী সংগঠন, ব্যৱসায়, বেচৰকাৰী সংগঠন আৰু ব্যক্তিগত কোম্পানীৰ বাবে উপযুক্ত।
3. ইয়াৰ জৰিয়তে প্ৰধানমন্ত্ৰী জন আৰোগ্য যোজনা, গৰীব কল্যাণ যোজনা, অটল পেঞ্চন যোজনা আৰু আয়ুষ্মান ভাৰত আদিৰ দৰে বহুতো চৰকাৰী আঁচনিৰ লাভালাভ প্ৰদান কৰিব পাৰি।
4. eRUPI ৰ জৰিয়তে কৃষকসকলক শস্য বীমা আঁচনি, কৃষক সন্মান নিধি আঁচনি আৰু সহায়ক সেৱাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব পাৰি।
5. 1600 ৰো অধিক চিকিৎসালয়ত eRUPI কাৰ্ড গ্ৰহণ কৰা হয়। য’ত আপুনি eRUPI ভাউচাৰৰ দ্বাৰা পৰিশোধ কৰিব পাৰে।
6. বৰ্তমান, eRUPI কাৰ্ড কেইবাটাও চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী আঁচনিৰ সৈতে সংযুক্ত কৰা হৈছে। সেইকাৰণে ভৱিষ্যতে আৰু বহুতো লাভালাভ হ’ব।

eRUPI ৰ সুৰক্ষাঃ-
eRUPI ভাউচাৰ হেক কৰিব পাৰিনে? ইয়াত থকা তথ্য আৰু পৰিমাণ চুৰি কৰিব পাৰিনে? ইয়াৰ সৈতে খেলিমেলি কৰাটো সম্ভৱ নেকি? যদি আপুনি এজন স্মাৰ্ট ব্যৱহাৰকাৰী, তেন্তে এই প্ৰশ্নবোৰ আপোনাৰ মনলৈও আহিব। কিন্তু চিন্তা কৰাৰ একো নাই। eRUPI সম্পূৰ্ণৰূপে সুৰক্ষিত। ই One Time Payment Voucher, যাক কেৱল এবাৰহে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।

লগতে, ইয়াত সঞ্চিত পৰিমাণ কেৱল হিতাধিকাৰীকহে পৰিশোধ কৰিব লাগিব। আন কোনেও ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰে। আনকি আপোনাৰ ই-ভাউচাৰ চুৰি হ’লেও, আপুনি চিন্তা কৰিব নালাগে। কাৰণ চোৰে ইয়াক Redeem কৰিব নোৱাৰিব। ইয়াৰ বাহিৰেও, eRUPI ভাউচাৰে User-To-User Transaction অনুসৰণ কৰে। সেইকাৰণে তৃতীয় ব্যক্তিয়ে ইয়াৰ বিষয়ে একো গমেই নাপায়।

কেৱল এয়াই নহয়, এবাৰ পৰিমাণটো eRUPI ভাউচাৰত সংৰক্ষণ কৰাৰ পিছত, কেৱল হিতাধিকাৰীয়েহে ইয়াক Redeem কৰিব পাৰে। এই সময়ছোৱাত, ভাউচাৰটো টেম্পাৰ বা সলনি কৰা সম্ভৱ নহয়। হেকিংৰ ক্ষেত্ৰত, eRUPI ক UPI Platform ত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে, যি হৈছে এতিয়ালৈকে আটাইতকৈ সফল প্লেটফৰ্ম। ই সম্পূৰ্ণৰূপে সুৰক্ষিত। সেয়েহে eRUPI ভাউচাৰ হেক কৰাটো অতি কঠিন। কিন্তু, যদি আপুনি নিজেই বিচাৰে তেতিয়া ই-ভাউচাৰ হেক কৰাব পাৰে। কেনেকৈ? আহক, মই আপোনাক কওঁ।

eRUPI এপ্ ডাউনলোডঃ-
অৱশ্যে, চৰকাৰে eRUPI বাবে কোনো এপ মুকলি কৰা নাই। তথাপিও, eRUPI apk ফাইল এতিয়াও বহুতো ৱেবছাইটত উপলব্ধ। মানুহেও সেইবোৰ ডাউনলোডো কৰি আছে। এইবোৰ প্ৰকৃততে অফিচিয়েল এপ নহয়। যদি আপুনি একে ধৰণৰ Third Party App ব্যৱহাৰ কৰি আছে, আপোনাৰ ডাটা চুৰি হ’ব পাৰে। আৰু আপোনাৰ ফোনো হেক হব পাৰে। কিয়নো eRUPI এপৰ নামত যি Apk Files উপলব্ধ আছে সেইবোৰ সঁচা নহয়।

eRUPI ৰ বাবে কোনো অফিচিয়েল এপ মুকলি কৰা হোৱা নাই। এইটো ভীম এপৰ অংশ। আৰু ইয়াক কেৱল ভীম এপৰ জৰিয়তেহে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। সেয়েহে তৃতীয়-পক্ষৰ এপ্ ষ্ট’ৰ আৰু ৱেবছাইটৰ পৰা Apk Files ডাউনলোড কৰা পৰিহাৰ কৰক।

eRUPI VS Cryptocurrecy:-
এতিয়ালৈকে, আপুনি জানে যে eRUPI এক ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী নহয়। কিন্তু প্ৰশ্ন টো হ’ল, eRUPI আৰু ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীৰ মাজত পাৰ্থক্য কি? আৰু এইটো কেনেকৈ ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীতকৈ পৃথক। গতিকে দুয়োটাৰ মাজত যথেষ্ট পাৰ্থক্য আছে। প্ৰথমটো হ’ল ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীয়ে ব্লকচেইন প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত কাম কৰে। আৰু সুৰক্ষাৰ বাবে ক্ৰিপ্টোগ্ৰাফী ব্যৱহাৰ কৰে। কিন্তু eRUPI ইউ.পি.আই. প্লেটফৰ্মৰ ওপৰত আধাৰিত।

দ্বিতীয় পাৰ্থক্যটো হ’ল আপুনি সহজে ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী কৰিব পাৰে। কিন্তু eRUPI ৰ ক্ষেত্ৰত সেয়া নহয়। কিয়নো eRUPI ভাউচাৰ হিতাধিকাৰীৰ যোগ্যতাৰ ভিত্তিতহে প্ৰস্তুত কৰা হয়। সেইকাৰণে ইয়াক ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী কৰা সম্ভৱ নহয়।

তৃতীয়ত, ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীবোৰ এক Decentralized System ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত। অৰ্থাৎ ইয়াৰ ওপৰত কোনো দেশ বা চৰকাৰৰ কোনো নিয়ন্ত্ৰণ নাই। কিন্তু eRUPI সম্পূৰ্ণৰূপে চৰকাৰৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছে।

চতুৰ্থত, ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীবোৰ ট্ৰেক কৰিব নোৱাৰি। কিন্তু eRUPI ট্ৰেক কৰিব পাৰি।

সাৰাংশঃ-
eRUPI হৈছে ডিজিটেল ইণ্ডিয়া অভিযানৰ এক অংশ, যি হৈছে ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ দিশত দেশৰ প্ৰথম পদক্ষেপ। সেইকাৰণে এইটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। কাৰণ পিছলৈ ইয়াক ভাৰতীয় ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীৰ আধাৰ কৰিব পাৰি। আৰু ইয়াৰ ওপৰত দেশৰ প্ৰথম ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী নিৰ্মাণ কৰিব পাৰি। অনাগত সময়েহে কব ইয়াৰ ভৱিষ্যতৰ কথা। এই মুহূৰ্তত, ভাৰতৰ নিজা কোনো ডিজিটেল মুদ্ৰা নাই।

আশা কৰোঁ এই লিখনিটোৱে আপোনাক eRUPI কি আৰু ই কেনেদৰে কাম কৰে? ইয়াৰ লাভালাভবোৰো কি? আৰু ইয়াক কেনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰিব? এই বিষয়ে বুজিবলৈ সহায় কৰিছে। যদি আপুনি এই লিখনিটো ভাল পাইছে, তেন্তে ইয়াক আপোনাৰ বন্ধুবৰ্গৰ সৈতে share কৰক। আপোনাৰ মূল্যৱান সময় উলিয়াই লিখনটো পঢ়াৰ বাবে আপোনাক বহুত বহুত ধন্যবাদ।